Wydawca treści
Obszary Natura 2000
Celem działania europejskiej sieci obszarów chronionych Natura 2000 jest powstrzymanie wymierania zagrożonych roślin i zwierząt oraz ochrona różnorodności biologicznej na terenie Europy. Do wdrożenia sieci zobowiązane są wszystkie kraje Wspólnoty.
Sieć Natura 2000 tworzą dwa typy obszarów:
- obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO), wyznaczone do ochrony populacji dziko występujących ptaków,
- specjalne obszary ochrony siedlisk (SOO), chroniące siedliska przyrodnicze i gatunki roślin i zwierząt.
Podstawą wyznaczania obszarów Natury 2000 są kryteria naukowe.
Obszary Natura 2000 stanowią 40 proc. gruntów w zarządzie Lasów Państwowych, zajmują ponad 2,8 mln ha
Na terenie kraju obecnie są wyznaczone 144 obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) i 823 obszary ochrony siedlisk (SOO), w tym 364 obszary mające znaczenie dla Wspólnoty. Pokrywają one prawie 20 proc. powierzchni kraju.
Większość obszarów naturowych powstała na terenach leśnych. Stanowią one 40 proc. gruntów w zarządzie PGL LP, zajmują ponad 2,8 mln ha.
Przeczytaj więcej o sieci Natura 2000.
Na terenie naszego nadleśnictwa wyznaczonych jest siedem obszarów Natura 2000:
Specjalny Obszar Ochrony Ptaków Natura 2000 „Góry Stołowe"
Ostoja ta obejmuje obszar Gór Stołowych. Rodzaj podłoża sprzyja występowaniu cennej mozaiki siedlisk leśnych, naskalnych i murawowych. Na uwagę zasługuje bogata flora mszaków (opisano stąd nowy dla Polski gatunek Dicranum sendtneri). Góry Stołowe są jedynymi w Polsce górami o budowie płytowej, o unikatowych walorach krajobrazowych.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Góry Stołowe"
Charakterystyka SOO Góry Stołowe jest tożsama z OSO Góry Stołowe i została przytoczona wyżej.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Grodczyn i Homole koło Dusznik"
Obszar obejmuje południowo-wschodnią część Lewińskich Wzgórz, w pobliżu przełęczy Polskie Wrota. Teren jest pokryty głównie przez bogate gatunkowo górskie łąki kośne, murawy kserotermiczne oraz ekstensywnie użytkowane pastwiska. Na wzgórzu Homole występują niewielkie, lecz dobrze zachowane płaty klonowo-lipowych lasów zboczowych Aceri-Tilietum oraz buczyn. Najistotniejsze z siedlisk to priorytetowe murawy kserotermiczne, bardzo rzadkie w Polsce, z licznymi zagrożonymi gatunkami roślin.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Góry Orlickie"
Ostoja ta obejmuje obszar Gór Orlickich. Są one blokiem zbudowanym z prekambryjskich skał metamorficznych. Szata roślinna tych gór należy do piętra regla dolnego (za wyjątkiem najwyższych partii Orlicy i Zielonego Garbu, które przechodzą do piętra regla górnego), lecz została silnie przekształcona przez człowieka i obecnie jest to głównie las świerkowy wprowadzony w miejsce wyciętych lasów bukowo-jodłowych. Wyjątkowo dobrze zachowały się dolnoreglowe zbiorowiska żyznych i ziołoroślowych lasów bukowych w zwartym kompleksie na wschodnich stokach opadających do doliny Bystrzycy Dusznickiej między Dusznikami a Zieleńcem. Jest to najlepiej zachowany zwarty kompleks żyznych lasów liściastych w Sudetach Środkowych. Lokalnie można spotkać naturalne jaworzyny miesiącznicowe, podgórskie łęgi jesionowe. Występują tu również zbiorowiska łąk wilgotnych i świeżych łąk górskich o dużym stopniu naturalności. W obszarach źródliskowych potoków występują torfowiska niskie. Skład gatunkowy flory ma charakter przejściowy między Sudetami Zachodnimi i Wschodnimi.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Piekielna Dolina koło Polanicy"
Przełomowa dolina rzeki Bystrzycy Dusznickiej oddzielająca od siebie dwa obszary zbudowane z piaskowca ciosowego - Piekielną Górę na północy (Góry Stołowe) i masyw Wolarza (Góry Bystrzyckie) na południu. Rzeka płynie krętym, kamienistym korytem, a strome stoki doliny sięgają tu ponad 200 m. Wiele stoków zasłanych jest piaskowcowymi głazami porośniętymi przez różne zbiorowiska leśne. Zalesione jest także w dużej części dno doliny. Przez Piekielną Dolinę prowadzi także lokalna szosa z Polanicy do Szczytnej oraz malownicza linia kolejowa z wieloma mostami. Cenne elementów przyrodnicze i infrastruktura stworzonej przez człowieka współtworzą interesujący krajobraz przyrodniczo-kulturowy. Największe wartości obszaru to: fragment lasu klonowo-lipowego na stromych stokach w pobliżu Polanicy, dobrze zachowane siedliska typowe dla rzeki górskiej, naskalne lasy sosnowe, częściowo z udziałem reliktowych populacji sosny zwyczajnej oraz z bardzo nisko występującą populacją brzozy omszonej karpackiej, duża populacja głowacza białopłetwego (choć lokalnie, w roku 2002 nie był on na tym odcinku rzeki potwierdzony).
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Dzika Orlica"
Obszar ma kształt wąskiego pasa wyciągniętego w kierunku NW-SE i zajmuje fragment doliny rzeki Dzikiej Orlicy w jej górnym biegu, która na całym tym odcinku stanowi granicę państwową z Republiką Czeską. Są to głównie terasy zalewowe, nadzalewowe i dolne partie zboczy doliny o ekspozycji głównie SW. Cały obszar należy do zlewiska Morza Północnego (dorzecze Łaby). Skład gatunkowy flory ma charakter przejściowy między Sudetami Zachodnimi i Wschodnimi, zaznacza się znaczny udział gatunków górskich. Na uwagę zasługują dobrze zachowane siedliska nadrzecznych górskich olszyn (jedne z większych obszarowo wystąpień w Sudetach) i łęgów oraz związanych z nimi stanowisk gatunków górskich roślin.
Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Natura 2000 „Torfowisko pod Zieleńcem"
Obszar jest położny na wierzchowinie Gór Bystrzyckich. Jedyne tak dobrze zachowane torfowisko wierzchowinowe w Sudetach Środkowych o bardzo wysokiej wartości przyrodniczej. Poza torfowiskami karkonosko-izerskimi, jest to najlepiej zachowane torfowisko górskie w południowo-zachodniej Polsce. Zespoły fauny i flory towarzyszącej tego typu siedliskom są zachowane w doskonałym stopniu. Strefa pokrywa się z rezerwatem przyrody.