Park Narodowy Gór Stołowych powstał w 1993 r. , na obszarze objętym do tej pory zasięgiem nadleśnictwa.

Otulina spełnia rolę ochronną  dla terenu PNGS, poprzez pozostawianie naturalnych elementów ekosystemów leśnych

Góry Stołowe są jedynymi w Polsce górami płytowymi z interesującymi formami rzeźby skalnej. Zbudowane są z najmłodszych w niecce środkowosudeckiej, górnokredowych piaskowców ciosowych i margli. Skały zalegają nieckowato, ale bardzo płasko, tworząc dwupiętrową strukturę (górna płyta jest silnie spękana i zwietrzała) o wierzchowinach przypominających z daleka stół. Najpiękniejsze piaskowcowe skałki zgrupowane są na północno-wschodniej krawędzi (Skalne Grzyby, Skłon Radkowa, Pasterska Góra) i na południowo-wschodniej krawędzi masywu (Skłon Batorowa, Skały Puchacza i in.), a także na najwyższych bastionach gór (Szczelińcu Wielkim i Małym, Skalniaku, Błędnych Skałkach).
Szata roślinna tych gór należy do piętra regla dolnego lecz została silnie przekształcona przez człowieka; należy do piętra regla dolnego. W 80% są to bory świerkowe. Najciekawszymi są górskie torfowiska z reliktami arktyczno-borealnymi.
Otulina spełnia rolę ochronną  dla terenu PNGS, poprzez pozostawianie naturalnych elementów ekosystemów leśnych np.: wykroty, leżanina, martwe drewno pozostające do naturalnego rozkładu, stojące drzewa dziuplaste, ustalanie stref ochronnych wokół gniazd.
Stanowi również miejsce intensywnego rozwoju turystyki i całej infrastruktury z nią związanej w celu odciążenia ruchu turystycznego w samym parku.